توزیع كتاب، یكی از اشكالات كتابخوانان ایران است
کارشناسان فرهنگی و ناشران با طرح این مورد که وضعیت اقتصادی نقشی در خرید کتاب ندارد، معتقدند توزیع کتاب، یکی از اشکالات کتابخوانان ایران است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، نمایشگاه مجازی کتاب تهران در کنار بخش نمایش و فروش، بخشی را هم به نشست های تخصصی مختص کرده است، در بخشی از این نشست ها، تحلیل مخاطبان کتاب و نقش کتابفروشی ها و هم نقش دفاع مقدس در صنعت نشر بررسی گردید.
نشست «رفتارشناسی در حوزه خرید کتاب» از سلسله نشست های تخصصی اولین نمایشگاه مجازی کتاب تهران (اول تا ششم بهمن) با حضور سید رفیع احمد جواهری، مدیر نشر ابوعطا و جبار رحمانی عضو هیئت علمی موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برگزار شد.
سیدرفیع احمد جواهری ضمن اشاره به این که خواندن برای دو امر یادگیری و سرگرمی انجام می شود بیان نمود: ازاین رو که کشور ما به سمت مدرک گرایی رفته در بحث خواندن برای یادگیری کتاب های بسیاری به فروش می رسد. ولی خواندن برای سرگرمی در ایران بر خلاف همه جای دنیا کمتر دیده می شود.
تعطیلی کتابفروشی ها سبب اختلال چرخ فرهنگ می شود
وی افزود: از دید من خواندن و خریدن کتاب در جامعه ما رو به افزایش است ازاین رو که هم اکنون والدین برای فرزندان خود کتاب های بیشتری می خرند؛ اما همچنان خود کتاب نمی خوانند که نوعی ضعف محسوب می شود؛ به این علت که تا پدر و مادر خود کتاب نخوانند فرزندان هم چندان به مطالعه گرایش پیدا نمی کنند. به واقع در حوزه کتابخوانی طرفدار شیفته نداریم، به این مفهوم که فرد خود کتاب بخواند و آنرا به دیگران هم سفارش کند.
او ضمن اشاره به این که وقتی فرد مشکل اقتصادی داشته باشد از تشریفات زندگی خود چون رستوران رفتن، کتاب خریدن، سینمارفتن و لباس خریدن می کاهد اظهار نمود: فردی که کتابخوان است با وجود مشکل اقتصادی ابتدا رستوران را حذف می کند و این امر مستلزم پرورش صحیح افراد کتابخوان است. حقیقت این است که در جامعه ما فرهنگ سازی در حوزه کتاب به خوبی انجام نشده است. فرهنگ سازی صرفاً با پول صورت نمی گیرد و یکی از نمونه های آن استفاده از کتابخانه در فیلمها است. همینطور معلمان، مربیان و والدین خود باید کتاب بخوانند و با کتاب دیده شوند تا کودکان از آنها الگو برداری کنند.
مدیر انتشارات ابوعطا در ادامه تصریح کرد: من بعنوان ناشر باید کتاب خوب تولید کنم و دولت هم باید فرهنگ سازی کرده و مردم را به سمت مطالعه ترغیب کند. همینطور اطلاعات لازم در مورد چه کتابی خواندن هم باید در اختیار مردم قرار گیرد.
احمدجواهری با بیان اینکه با عنایت به نیاز جامعه و مخاطب باید کتاب تولید کرد اظهار داشت: هم اکنون سلیقه، نوع رفتار، گفتار، دیدگاه و پرورش کودکان ما تغییر کرده است و ما باید با عنایت به این تحول، محتوا تولید نماییم نه این که کتاب ها و فیلمهای دوران کودکی خویش را برای آنها به نمایش بگذاریم. درواقع باید به این نیاز آنها پاسخ دهیم تا مبتلا به اختلال یادگیری نشوند.
وی بیان نمود: وقتی هزینه کتاب آماده افزایش یابد پشتیبانی از مولف، نویسنده و تصویرگر داخلی هم بیشتر می شود. همینطور دولت بعنوان پدر خوب به ما پول ندهد؛ بلکه فرهنگ، قانون و ثبات قانونی را افزایش دهد.
وضعیت توزیع کتاب در ایران خوب نیست
جبار رحمانی ضمن بیان این که خانواده ایرانی به کتاب علاقه دارد ازاین رو تلاش می کند سرمایه فرهنگی فرزند خویش را افزایش دهد، بیان نمود: در کشور ما قشر کوچکی از افراد کتاب خوان وجود دارد که تحت هر شرایطی کتاب خریده و مطالعه می کنند؛ مسئله اصلی اکثریتی است که در ظاهر کتاب را دوست دارند اما آنرا مطالعه نمی کنند. درواقع شکافی بین نگاه مثبت به کتاب و مطالعه آن وجود دارد و ما باید بتوانیم این شکاف را از بین برده و کتاب را به امری جدی و عمومی در جامعه بدل نماییم که مستلزم سیاست گذاری کلان است.
او متغیر اقتصاد در مبحث کتابخوانی را موثر ندانست و اظهار داشت: اگر این امر نقشی تعیین کننده داشت قشر مرفه جامعه ما کتاب بیشتری می خریدند.
وی ضمن اشاره به این که هم اکنون وضعیت نشر در کشور ما بد نیست، چون تعداد ناشران و آثار انتشار یافته خوب است اظهار داشت: وضعیت توزیع کتاب در ایران چندان خوب نیست، بعنوان نمونه فردی که در بیرجند زندگی می کند به بخش محدودی از کتاب ها دسترسی دارد و باید برای این مورد چاره ای اندیشید.
باید مخاطب کتابخوان پرورش داد
عضو هیئت علمی موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم اضافه کرد: اگر مخاطب کتاب خوان پرورش داده شود و کتاب خوب هم تولید شود، این دو یکدیگر را پیدا می کنند؛ ولی اگر ناشر کتاب خوب هم تولید نماید. از آن سو چون مخاطب خوبی تربیت نشده چندان مثمر ثمر نخواهد بود. به نظر من خلا اصلی نبود یارانه دولت نیست، بلکه باید مکانیزم آموزش صحیح کتاب خواندن و مخاطب کتابخوان را دریابم.
او با مطرح کردن این که در گذشته سواد محدود و شیوه انتقال دانش شفاهی بود اظهار نمود: امکان دارد فرد ساعت ها پای صحبت های شخصی بنشیند ازاین رو که گوینده به خوبی می تواند روایت کند. این مهارت را باید در تولید کتاب افزایش دهیم و آثاری را منتشر نماییم که محتوای خوب را با روایتی خوب عرضه کند تا سبب جذب مخاطب شود.
رحمانی در انتها ضمن اشاره به این که تولید اثری که به نیاز جامعه پاسخ گوید احتیاج به تامل دارد اظهار داشت: فضای مجازی و واقعی هرکدام فضای خاص خویش را دارند و لزوما رقیب یکدیگر نیستند. مساله اصلی فرایند تولید محتوای کتاب است و این که به صورت الکترونیکی منتشر شود یا کاغذی تفاوتی ندارد. اما فضای مجازی سبب شد بخش دسترسی نابرابر به کتاب که در ایران وجود داشت تا حدودی برطرف شود.
همچنین نشست «نقش دفاع مقدس در رشد صنعت نشر» از سلسله نشست های تخصصی اولین نمایشگاه مجازی کتاب تهران، با حضور سردار علی ناظری (مدیرعامل مجمع ناشران دفاع مقدس) و سید مهدی فاطمی (معاون ادبیات و انتشارات سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس) برگزار شد.
سردار علی ناظری با اشاره به اینکه دوران جنگ و دفاع مقدس قابل بررسی است، اظهار داشت: از نظر آماری، آثار دفاع مقدس سیر خوبی را طی کرده است، اما اینکه این آثار، انسان دفاع مقدس را معرفی، سیر کیفی و معنوی مطلوبی را طی کرده و موفق شده فرماندهان و شهدای جنگ و شهدای بسیجی گمنام را به همان نسل و نسل های بعد ارائه کند، موضوعی است که باید بررسی شود.
وی عنوان کرد: طبق آمار تا کنون بین ۲۰ تا ۲۲ هزار اثر دفاع مقدس در همه گونه های تالیفی انتشار یافته که رقم قابل قبولی است. از آنجاکه دفاع مقدس بر گردن همه ایرانی ها و کشورمان حق دارد، امروزه هرکدام از ما چه نسل جنگ و چه نسل های بعدی، دینی به این حوزه داریم که باید ادا نماییم. البته اگر همه ناشران و نویسندگان به درستی دین خویش را ادا می کردند حالا از نظر آماری هم در سطح بالاتری قرار داشتیم، اما مبحث سخن من در ارتباط با موضوعات کیفی است.
در ادامه ناظری ضمن اشاره به اینکه، همانطور که دفاع مقدس سبب هوشیاری، خودباوری و خودکفایی ملت شده است، اظهار نمود: نمایشگاه کتاب تهران که رویدادی بسیار مهم می باشد، حق دفاع مقدس و فرهنگ آنرا به خوبی ادا نکرده است، در حالیکه خود نمایشگاه از این فرهنگ بهره بسیاری برده است.
ناظری پیرامون فعالیت در نمایشگاه کتاب بیان نمود: شاید انتظاراتی که از نمایشگاه فیزیکی داریم را نتوانیم به صورت صددرصدی در فضای مجازی دنبال نماییم چون ماهیت این دو باهم متفاوت می باشد. اما باید همچنان هدف گذاری و سیاست هایمان را دنبال نماییم. سال جاری نخستین دوره برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب است و تجربه کافی نداریم، در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران هم بر خرید و فروش کتاب متمرکز بودیم. در حالیکه فعالیت در بخش بین الملل، نشست های تخصصی، تولید فکر، تعامل نخبگان و... هم موضوعات مهمی است که به علت تمرکز روی فروش به حاشیه رانده شد. انتظار ما از نمایشگاه مجازی کتاب این است که ترازی را تعیین نماییم و فعالیت را سطح به سطح ارتقا دهیم. ضمن اینکه به جز مسائل فروش باید به شاخصهای ارزیابی، نشست، نقد، پژوهش و تحلیل آثار هم بها دهیم.
آثار حوزه دفاع مقدس می تواند زمینه ساز رویدادهای فرهنگی باشد
سیدمهدی فاطمی با بیان اینکه بررسی ادبیات مقاومت درمی یابیم این نوع ادبیات توانسته با آثار کیفی قابل قبول، بخشی از کاستی ها را جبران کند، خاطرنشان کرد: این صنعت امروز دغدغه هایی دارد. کمیت آثار قابل قبول است و آمار سالانه انتشار آثار، سهم بالایی از آمار کل را به خود اختصاص می دهد. بگونه ای که پارسال در مجموعه های فرهنگی نیروهای مسلح، سپاه، ارتش و... ۷۱۱ عنوان اثر تولید شد که این مقدار با ارزش است. البته معرفی این آثار به جامعه و جاانداختن آن در بین مخاطب سهم بالاتر و احتیاج به کار و تلاش بیشتری دارد.
وی اضافه کرد: در این سال ها نشر دفاع مقدس به عناوین مختلف در استان های کشور نمایشگاه هایی را برگزار کرده است، هر سال حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ ناشر در آن حضور داشتند. مبحث اصلی این است که نتوانستیم در نمایشگاه کتاب، آن صبغه فرهنگی موجود در کشور را عرضه دهیم.
معاون ادبیات و انتشارات سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس تصریح کرد: در حوزه دفاع مقدس آثار خوبی وجود دارد که می تواند زمینه ساز رویدادهای فرهنگی باشد. چقدر شرایطی را ایجاد کردیم که اینها را معرفی کنیم؟ چون این کار را نکردیم دفاع مقدس نمود نداشته است یا حداقل می توان گفت نماد و فرهنگ سازی پیرامون این مورد در چند نمایشگاه قبل دیده نشده است. صرف اینکه آثار به معرض نمایش گذاشته شود معرفی محسوب نمی گردد. بنابراین، لازم است این فرهنگ ۱۴۰۰ ساله را در معرض دید سایر کشورها هم بگذاریم. در حوزه ترجمه آثار هم قدم های خوبی برداشتیم اما خودمان نتوانستیم در عرصه بین المللی حضور مناسبی داشته باشیم و فرهنگ خودمان را به آنها عرضه نماییم.
وی ضمن اشاره به نمایشگاه مجازی کتاب تهران، اضافه کرد: سطح تراز ناشران در نمایشگاه مجازی مشخص نمی باشد، بنابراین، این ترازبندی باید صورت گیرد و تا جای ممکن فضاهای خالی با نقد کتاب و برگزاری نشست ها پر شود. چونکه، بر مبنای آمار حدود ۴۵ میلیون ایرانی در فضای مجازی فعال می باشند و این فرصت می تواند به یک نقطه عطف فرهنگی تبدیل گردد.
منبع: جوان بین
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب