دغدغه های سالخوردگی آینده جمعیت ایران در روز ملی جمعیت
مواجهه ایران با پدیده انفجار عمودی سالخوردگان تا سال ۱۴۲۰
به گزارش جوان بین به قول کارشناسان امر، ایران تا سال ۱۴۲۰ به سن سالمندی و پیشی گرفتن سرعت رشد تعداد سالمندان از رشد کل جمعیت می رسد؛ دغدغه افزایش جمعیتی که سالهاست مطرح می شود و همچنان بی پاسخ مانده و میتوان گفت تنها اقدام جدی مسئولین در این راستا تدوین طرح ˮجوانی جمعیت و پشتیبانی از خانوادهˮ بوده که آن هم مورد انتقادات جدی از جانب صاحب نظران واقع شد.
به گزارش جوان بین به نقل از ایسنا، کارشناسان حوزه جمعیت شناسی با استناد بر شاخصهای جمعیتی، نگران حال جمعیت ایران در سال های آتی هستند.
باآنکه به قول مسؤلان در سال ۹۹ باتوجه به پاندمی کووید ۱۹ و کاهش هزینه های مراسمات و تشریفات ازدواج، شاهد افزایش پنج درصدی ازدواج بودیم اما به صورت کلی مسائل پیرامون عدم حرفه آموزی جوانان، بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی، مشکلات اقتصادی، مشکلات تهیه مسکن، هزینه های گزاف تشکیل خانواده و زندگی مستقل و... همگی دست به دست هم داده تا ازدواج و تشکیل خانواده به ریسکی بزرگ برای جوانان تبدیل گردد.
از طرف دیگر همین مشکلات هم دامن گیر زوجهای جوان هم شده، بطوریکه به سبب هزینه های بالای زندگی به داشتن یک فرزند اکتفا کرده و یا اصلا به فرزندآوری و بچه دار شدن فکر نمی کنند.
مواجهه ایران با پدیده انفجار عمودی سالخوردگان تا سال ۱۴۲۰
سیده فاطمه محبی، کارشناس مطالعات اجتماعی شورای عالی انقلاب فرهنگی، اعتقاد دارد که ایران تا سال ۱۴۲۰ به سن سالمندی رسیده و با پدیده انفجار عمودی سالخوردگان( پیشی گرفتن سرعت رشد تعداد سالمندان از رشد کل جمعیت) روبه رو خواهد شد.
به گفته ی ایشان، جمعیت کشور در دهه های آتی با سالخوردگی مواجه می شود و نسبت افراد مسن به افراد جوان افزایش خواهد داشت. همینطور برای جلوگیری از پیامدها و تبعات افزایش سالمندی در کشور باید دستگاه های سیاستگذار درصدد شناسایی و حل مشکلات و نیازهای سالمندان برآیند و وضعیت را رصد و پایش و برنامه ملی برای سالمندان در سالهای آتی تدوین کنند.
رشد سالمندی کشور ۲ برابر رشد جهانی است
این کارشناس که در یک برنامه رادیویی سخن می گفت، اظهار نمود: حالا جمعیت سالمند بالای ۶۰ سال کشورمان با رقم ۸ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر، حدود ۹.۹ درصد جمعیت کشور است. رشد سالمندی کشور ۲ برابر رشد جهانی است و در سال های ۱۴۲۰ تا ۱۴۳۰ حدود ۲۶ تا ۳۱ میلیون جمعیت سالخورده در کشور خواهیم داشت که یک چهارم جمعیت کشور خواهد بود.
وی با اعلان اینکه سالخوردگی جمعیت با کاهش باروری اتفاق می افتد، بر ضرورت گسترش گفتمان فرزند آوری اصرار کرد و اضافه کرد: باید از راه مراکز مختلف بهداشتی، اساتید دانشگاه ها، تصویری از سالخوردگی کشور که در دهه های آینده با آن مواجه هستیم ترسیم شود تا همه باور کنند که افزایش جمعیت سالخورده چه تبعاتی و فشاری از لحاظ درمانی، بهداشتی و اقتصادی و اجتماعی بر کشور وارد میکند.
این حقوقدان و پژوهشگرحوزه خانواده افزود: با کاهش باروری در آینده ما با کمبود و نبود نیروی کارجوان در کشور مواجه هستیم و فشار مضاعفی بر نیروی جوان وارد می شود و همینطور از طرف دیگر هم جمعیت سالخورده ما مشارکت اقتصادی نخواهد داشت و هزینه های بازنشستگی، بیمه، بهداشت و درمان سالخوردگان فشار مضاعفی به سیستم بیمه و بازنشستگی وارد میکند.
افزایش مرخصی زایمان، طرح تشویقی موثر در فرزندآوری خانواده ها
به گزارش جوان بین به نقل از ایسنا، همینطور ناهید دیناروند کارشناس جمعیت روانشناس بالینی، مشاور خانواده و پژوهشگر تک فرزندی هم که در این برنامه حضور داشت، مهاجرت بی رویه روستاییان به شهرها و الزامات الگوی شهرنشینی را از علل کاهش فرزندآوری در دهه های اخیر دانست و اظهار داشت: با آموزش و پشتیبانی از روستاییان میتوان از مهاجرت روستائیان جلوگیری و از فشار مضاعف به شهرها پیشگیری کرد.
به گفته ی ایشان، مقوله پیری و سالخوردگی جمعیت مختص کشور ما نیست و کل جهان درگیر این مساله است ولی باتوجه به وضعیت ایران بعنوان کشور مقتدر در خاورمیانه باید افزایش جمعیت جوان مورد تاکید بیشتر قرار گیرد.
این پژوهشگر تک فرزندی اعتقاد دارد که شعار فرزند کمتر زندگی بهتر، لقمه ای بود که غربی ها برای ما گرفتند در صورتیکه در بعضی کشور های دیگر خانواده ها تا ۱۱ فرزند هم دارند.
دیناروند بر ضرورت تدوین قوانین و سیاستهای تشویقی برای فرزند آوری اصرار کرد و اضافه کرد: افزایش مرخصی زایمان از شش ماه به ۹ ماه و مرخصی دو هفته به پدر فرزند همچون تصمیماتی است که اگر تمام دستگاهها ملزم به انجام آن باشند در تشویق به فرزندآوری بسیار نقش موثری خواهد داشت.
این کارشناس جمعیت و روانشناس بالینی، اشاره کرد: برای تغییر رفتار، باید استمرار و تکرار وجود داشته باشد و برای تغییر نگرش تک تک افراد جامعه و مسئولین باید صدا و سیما و آموزش و پرورش پیامدها و تبعات سالخوردگی جامعه و ضرورت بر فرزند آوری را مرتبا تکرار کند تا تغییر نگرش و باور ایجاد شود.
در این بین هم میتوان گفت جدی ترین اقدام مسئولین در این راستا، تدوین طرح "جوانی جمعیت و پشتیبانی از خانواده" در مجلس شورای اسلامی بوده است که اجرای آزمایشی آن برای هفت سال در اسفند ۹۹ توسط نمایندگان مجلس تصویب گردید.
تا چندین دهه آینده شاهد سونامی سالمندی در ایران خواهیم بود
به گزارش جوان بین به نقل از ایسنا، باوجود این که تصور می شد بعد از سالها معطل ماندن این طرح در مجلس شورای اسلامی، که بعد از حدود شش سال با اجماع و اتفاق نظری به تصویب رسیده اما به قول صاحب نظران اشکالات قابل توجهی در بعضی مواد آن وجود دارد. مهم ترین آن در ارتباط با مباحث پیرامون اختیاری کردن غربالگری مادران آبستن می شود که بررسی دوباره طرح را ضروری کرده است.
اما فارغ از ایرادت وارد شده به برخی مواد این طرح، مشوق های خوبی نظیر اختصاص زمین ۱۵۰ تا ۲۰۰ متری به خانواده ها را برای تولد فرزند سوم و... در جهت افزایش فرزندآوری و به صورت کلی افزایش و جوانی جمعیت در آن پیشبینی و وعده شده است.
صالح قاسمی، جمعیت پژوه هم در گفتگو با رادیو، درباره طرح یاد شده اظهار نمود: در قانون جوانی جمعیت و پشتیبانی از خانواده که مجلس به تازگی تصویب کرده است راهکارهای خوبی برای پشتیبانی از خانواده ها و مشوق هایی برای فرزندآوری پیشبینی شده است که امید می رود دولتی روی کار بیاید که مصوبات این قانون را اجرا نماید.
کارشناس آمارها و سیاست های جمعیتی ایران و جهان اشاره کرد: متاسفانه در ۷ سالی که از ابلاغ سیاست های کلی جمعیت می گذرد شاهد این بودیم که دولت فعلی کوچکترین توجهی به سیاستهای جمعیتی نکرد.
قاسمی با اعلان اینکه تا چندین دهه آینده شاهد سونامی سالمندی در ایران خواهیم بود اظهار داشت: متاسفانه کشور آماده سونامی سالمندی نیست. این امر به ساختارهای اجتماعی و اقتصادی کشور صدمه وارد کرده و کشور را گرفتار مشکل های جدی خواهدنمود.
لزوم استفاده از تجارب جهانی برای عرضه مشوقهای فرزندآوری به خانواده ها
وی ادامه داد: مدیریت بحران سالمندی در کشور هیچ راهی به جز سرمایه گذاری و پشتیبانی از خانواده هایی که در سنین باروری هستند ندارد و باید با بهره گیری از تجارت جهانی به خانواده ها مشوق های اقتصادی و فرهنگی بدهیم تا به فرزند آوری ترغیب شوند.
این جمعیت پژوه با اشاره به عدم وجود برنامه و تدبیر لازم برای مواجه با افزایش جمعیت سالمندی در کشور اظهار نمود: همه کشور های جهان سند جامع برای سالمندی دارند ولی ایران سند و برنامه ای ندارد و مسئولین همانگونه که هر سال با آمدن یک باران غافلگیر می شوند متاسفانه برای سالمندی هم برنامه ندارد.
قاسمی سالمندان را نور چشم و ذخیره جامعه و خانواده ها دانست و اظهار داشت: نتایج سالمندی در کشور بسیار گسترده و جدی بوده و نتایج حوزه اقتصادی نسبت به حوزه های اجتماعی، فرهنگی، سیاسی بیشتر خواهد بود.
یک سوم جمعیت ایران طی دهه آینده، ۶۰ سال به بالا می شوند
این آینده پژوه و صدمه شناس با اشاره به این که تحقیقات نشان می دهد هزینه های بهداشتی و درمانی یک سالمند چهار و نیم برابر یک جوان است اضافه کرد: در دهه آینده یک سوم جمعیت کشور را افراد بالای ۶۰ سال تشکیل می دهد.
مسئولان به فکر اصلاح الگوی جمعیتی باشند
وی با اشاره به این که نرخ باروری کشور هم موازی با سطح سالمندی در حال کاهش است اظهار داشت: در صورتیکه دولت و مسؤلان مربوطه به فکر اصلاح الگوی جمعیت و فرزندآوری نباشند، طی سالهای آتی همچون کشورهای غربی گرفتار بحران و رکود جمعیت خواهیم شد و تمامی ابعاد اجتماعی و اقتصادی کشور هم با مشکل کنترل جمعیت سالمند کشور مواجه خواهد شد.
هشدار در مورد حال ناخوش جمعیت ایران
فکری به حال جوانان و اشتغال آنها شود
به گزارش جوان بین به نقل از ایسنا، اما خیلی از کارشناسان مهم ترین مسئله در کاهش ازدواج، فرزندآوری و نهایتا کاهش جمعیت را معطوف به مشکلات اشتغال و معیشت جوانان می دانند.
محسن ابراهیم پور، جمعیت شناس و استاد دانشگاه هم در گفتوگویی رادیویی با اشاره به این که طبق شاخص های جمعیتی، حال جمعیت ایران در سالهای آتی خوب نخواهد بود، اظهار نمود: دولت باید جوانان ۳۰ تا ۳۵ ساله که اکثراً مجرد هم هستند را به کار و شغل ثابت و پایدار بارور کرده و برای آنها برنامه ریزی کند.
ابراهیم پور تغییر نظام برنامه ریزی برای سالمندان را لازم دانست و تاکید کرد: مساله اصلی ما سالمندی نیست بلکه ضرورت برنامه ریزی جهت استفاده از این نیروی انسانی متخصص و دارای انگیزه است که توانایی آنرا هم دارند. سالمندی یک بحث تخصصی جامعه شناسی و زیست شناسی است.
وی با تذکر این نکته که سالمندی به معنای ناتوانی نیست، اضافه کرد: ما افرادی را سراغ داریم که ۹۰ ساله هستند و بعنوان استاد دانشگاه و پزشک فعالیت می نمایند و از این جنبه هیچ مشکلی ندارند.
این استاد دانشگاه بازتعریف مفهوم سالمندی و استفاده از نیروی کار در سنین بالا را ضروری خواند و اظهارکرد: متاسفانه میانگین سن بازنشستگان در ایران ۴۹ سال است و این مساله باید اصلاح گردد.
این جمعیت شناس با تاکید بر ضرورت تغییر و اصلاح قوانین در این عرصه این را هم اظهار داشت که هم اکنون تمرکز جمعیت بزرگترین ضربه را به کشور ما می زند و این درحالیست که با برنامه ریزی منطقه ای میتوان توسعه متوازنی را در جمعیت کشور ایجاد کرد.
وی با انتقاد از این که معمولاً تأمین اجتماعی حیاط خلوت دولتها هستند و هیچ گونه نظارتی هم بر آن نمی گردد اظهار داشت: ارگانی که پاسخگو نباشد معمولاً سیاست گذاری ها و برنامه ریزی های آن هم دراز مدت نیستند.
به گزارش جوان بین به نقل از ایسنا، باتوجه به نظرات کارشناسان حوزه جمعیت شناسی، وضعیت جمعیتی ایران به نقطه ای رسیده است که دیگر اظهار نگرانی درباره آن کار به جایی نمی برد بلکه نیازمند اقدامی جدی و عملی مبتنی بر تخصص و برنامه ریزی است؛ اقدام و برنامه ای که در تدوین آن از نظرات کارشناسی تمامی صاحب نظران ذی ربط استفاده گردد تا ایرادات طرح های تدوین شده به حداقل ممکن رسد.
منبع: javanbin.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب