علت قتل های خانوادگی در ایران از نگاه یك جامغه شناس فرهنگ زیاده خواهی
جوان بین علت قتل های خانوادگی در ایران از نگاه یك جامغه شناس؛ فرهنگ زیاده خواهی
پلان دوم: شهریور 96، پدری دو دختر ۱۹ و ۲۲ ساله خویش را به قتل رساند و سپس با قرص برنج خودكشی كرد. این حادثه در حالی رخ داد كه مادر خانواده به مدت ۵۰ روز خانه را ترك كرده بود. پلان سوم: شهریور ماه سال ۹۶ یك نفر از مأموران كلانتری پس از گذشتن تنها شش ماه از ازدواجش، همسر و پدر و مادر همسرش را به گلوله بست كه در این حادثه، همسرش جانش را از دست داد. این ها تنها سه پرونده با عنوان «قتل های خانوادگی» است كه در آن اعضای خانواده، قربانی جنایت یك عضو آن می شوند؛ داستان هایی كه دیگر داستان نیستند؛ داستان هایی كه شاید قرار بوده همان مادری كه جلوی چشم فرزندش به قتل رسیده یا پدری كه فرزندش را كشته، برای هم بخوانند. اما چرا یك عضو خانواده كه از آن بعنوان مهمترین نهادهای بشری یاد می شود، باید دست به چنین جنایتی بزند؟ «احمد بخارایی»، مدرس دانشگاه، با اشاره به قتل هایی كه قاتل و مقتول عضو یك خانواده هستند، می گوید: بر مبنای آمارها در سال ۹۶ حدود ۳۰۰ مورد قتل خانوادگی رخ داده و این عدد تنها بخشی از آماری است كه به صورت رسمی ثبت شده؛ چونكه در فرهنگ و تفكر بعضی افراد در بعضی مناطق كشور و برخی اماكن و محله ها و خرده فرهنگ ها، گزارش قتل های خانوادگی، رفتاری هنجار شكنانه تلقی می گردد و افراد ترجیح می دهند این دسته از قتل ها پوشیده بماند. این مدرس دانشگاه همینطور از افزایش سه برابری آمار قتل های خانوادگی در سه دهه اخیر خبر می دهد؛ روندی كه به قول او می تواند ادامه پیدا كند. به عقیده بخارایی، دستیابی به هویت اجتماعی یكی از عوامل تشكیل خانواده است؛ اما در سطوح بالاتر برخی افراد پس از تشكیل خانواده دچار فقر و مشكلات مالی شده و بدین سان یكی از علت های قتل های خانوادگی شكل می گیرد. در این شرایط در زمانی كه نرخ بیكاری در جامعه افزایش می یابد و نیازهای معیشتی افراد كه برای رفع همان نیازها تشكیل خانواده داده اند برطرف نمی گردد، بحران اقتصادی از جامعه به خانواده منتقل می گردد. بخارایی همینطور اعتقاد دارد « فرهنگ ما فرهنگ مصرفی و زیاده خواهی است و ما عادت نكردیم به حداقل ها راضی شویم» و می افزاید: زمانی كه الگوهای فرهنگی و موانع اقتصادی در هم تنیده شوند، برون داد آن ها وقوع قتل های خانوادگی است. این جامعه شناس با اشاره به اینكه « در میان قتل های خانوادگی زن ها بیشتر نقش مقتول را ایفا می كنند و مردها قاتل» ادامه می دهد: انتقام گیری و تبعیض اجتماعی هم از دلایلی است كه گاهی به قتل های خانوادگی منجر می گردد. در این رابطه در مبحث تبعیض ها باید اصلاحات قانونی صورت بگیرد و در بحث انتقام گیری هم پخش آموزش های مهاركردن كینه در صدا و سیما و تدریس آنها در در مدارس می تواند اثرگذار باشد. وی در توضیح «اصلاح تبعیض ها» ادامه می دهد: در زمان خیانت مرد به زن، قانون پشتوانه زن نیست، اما بالعكس در زمان خیانت زن به مرد، قانون پشتوانه مرد است. وی از بدترین نتایج قتل های خانوادگی را سكوت زنان می داند و می گوید: برخی زنان پس از اطلاع پیدا كردن از موارد مشابه قتل و ناملایمات، زمانی كه از جانب اعضای خانواده مورد ظلم قرار می گیرند، حاضر به تن دادن به ظلم می شوند و سكوت می كنند؛ چون از حمایت قانونی برخوردار نیستند و این امر متاسفانه ناشی از ساختار مردسالارانه در جامعه ماست. به عقیده بخارایی، عدم درك شرایط نوین خانواده ها هم می تواند آمار قتل های خانوادگی را افزایش بدهد. وی برای نمونه می گوید: اگر فرزندی دیر به خانه بر می گردد در ذهن والدین این تفكر نقش می بندد كه وی در حال انجام عمل نادرست و كج روانه ای بوده؛ در حالیكه لزوما نمی توان قضاوتی این چنینی داشت. به قول این جامعه شناس، همینطور « در جامعه ای كه «انزواگزینی» رواج پیدا كند و افراد به مشاركت خوانده نشوند، افراد منزوی دست به خودكشی یا مصرف مواد مخدر می زنند. هم اكنون هم مصرف مواد مخدر در بین نوجوانان و جوانان اعم از دختران و پسران افزایش پیدا كرده و میانگین سن اعتیاد هم در بین دختران كاهش داشته است.» این مدرس دانشگاه همینطور به یك موضع دیگر بعنوان « تأیید رویه انتقام گیری از جانب افراد» اشاره می كند و می گوید كه « پس از مدتی تعداد افرادی كه از این رویه به جای رجوع به قانون استفاده می نمایند افزایش می یابد، همینطور با افزایش قتل ها استفاده از آلت های قتاله هم رایج می گردد.» بخارایی در ادامه در ارتباط با راههای كاهش خشونت هم می گوید: انتقام گیری در زمان های گذشته مختص برخی خرده فرهنگ ها بود و گفته می شد در صورت نیاز، خود افراد انتقام می گیرند و ریش سفید قبیله هم این مسئله را تایید و تجویز می كرد، حتی فردی كه مرتكب قتل می شد قاتل محسوب نمی شد، اما در حال نمی توان به این ر وش عمل كرد و باید برای مقابله با این شكل از خشونت با استفاده از آموزش های فروكش خشونت، اقدام نمود. بخارایی در انتها به مسائل اقتصادی هم اشاره می كند و می گوید كه توجه به اشتغال زایی و كاهش نرخ بیكاری بخصوص در جامعه شهری، می تواند به كاهش این دسته از قتل ها كمك بسیاری كند. ۴۲۲۳۷
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب