سفارش هایی برای سازگاری كودكان با سوگ عزیزان در دوران كرونا
جوان بین: شرایط پاندمی كرونا طی 100 سال اخیر امری بی سابقه بوده و مردم در سراسر دنیا در حسرت روال عادی زندگی سابق، روزها را سپری می كنند. برخی ممكنست در سوگ از دست دادن عزیزان خود به سبب كرونا باشند، از دست دادن، اندوه و سوگواری برای همه دشوار و پیچیده است؛ به خصوص برای كودكان كه برای نخستین بار در طول زندگی با چنین مسئله ای روبرو می شوند.
به گزارش جوان بین به نقل از ایسنا و به نقل از یونیسف، از دست دادن و سوگ تجربیات روانشناسی قدرتمندی هستند که کودکان و بزرگسالان را مبتلا به اختلال و غالباً درگیر احساس غم شدید می کند، البته واژه از دست دادن را در مورد چیزهایی به کار می بریم که جبران پذیر و قابل برگشتند، ازقبیل ریتم و روال زندگی پیش از شیوع این همه گیری. اما سوگ ماندگارتر است، بعنوان مثال مرگ عزیزان و همینجاست که کار روانشناسی هم متفاوت می شود، برای اینکه علاوه بر پذیرفتن این که آن شخص از دست رفته و فوت شده، قسمت سخت ماجرا پذیرفتن این است که او دیگر بر نمی گردد.
احساسات کودکان در مورد سوگ و از دست دادن چقدر با بزرگسالان متفاوت است؟
این مورد تا حد زیادی بستگی به سن کودک دارد. کودکان در سنین بسیار کم امکان دارد از اتفاقی که افتاده هم در مورد از دست دادن و هم سوگ، گیج شوند. کودکان زیر پنج سال امکان دارد نفهمند چرا به مدرسه نمی روند و چرا والدین شان در خانه هستند. در مورد مرگ، امکان دارد واقعاً نفهمند که مفهوم مرگ چیست یا از دست دادن، اتفاقی دائمی است. ما باید بدانیم که کودکان خردسال نه تنها با تغییرات بزرگی در زندگی خود روبرو شده اند، بلکه قدرت درک کاملی از این تغییرات و این که چرا این اتفاقات افتاده و چه عواملی سبب آن بوده را ندارند.
درمورد کودکان گروه سنی ۶ تا ۱۱ سال، داستان متفاوت می باشد. در این سنین کودکان اغلب برای شنیدن توضیحات خیلی مشتاق هستند. این کودکان آمادگی درک آنچه سبب اختلال به این بزرگی در زندگی روزمره شان شده یا مسبب مرگ عزیزان شان بوده را دارند. گاهی اوقات می توانیم پاسخ سوالاتی که می پرسند را بدهیم و گاهی خودمان هم پاسخ را نمی دانیم که این مورد برای کودکان خیلی سخت است.
درمورد نوجوانان، این روند سخت تر است، برای اینکه احساسات در بزرگسالان قدرتمندتر است. در بعضی مواقع امکان دارد احتیاج به اطمینان خاطر داشته باشند که شدت غم و اندوهشان یا حتی برای لحظاتی فراموش کردن و فکر نکردن به مرگ یکی از افراد خانواده، طبیعی و قابل انتظار است، چون که نوجوانان امکان دارد نگران باشند که در اینگونه موارد عکس العمل صحیحی از خود نشان ندهند.
چطور می توانم به کودکم کمک کنم و احساساتش را درست هدایت کنم؟
با کودکان در هر سنی همدلی کنید و صادق باشید، ولی در مورد کودکان کوچکتر به خصوص توجه کنید که شفاف تر برخورد کنید. کودکان زیر پنج سال احتیاج به توضیحات واضح و شفاف و بسیار ساده دارند که همراه با الفاظ نیکو و مناسب باشد. ما نمی توانیم به کودکان بگوییم که کسی را از دست داده ایم، برای اینکه امکان دارد واقعاً مفهوم چیزی که می گوییم را درک نکنند. بهتر است که بزرگسالان با نرمی و با آرامش بگویند: «باید خبر ناراحت کننده ای را بهت بگویم. پدربزرگت فوت شده. یعنی این که بدنش دیگر از کار افتاده و ما دیگر نمی توانیم او را ببینیم.» البته چنین گفت و گویی برای والدین دشوار می باشد، ولی نکته مهم این است که شفاف و صادق باشید. کنار آمدن با مرگ به اندازه کافی مشکل است، چه برسد به این که احساس سردرگمی از آنچه واقعاً رخ داده نیز به آن افزوده شود.
در شرایطی که فرد، پدر یا مادر خویش را ازدست داده و در حال سوگواری است، چگونه می تواند همچنان از کودک خود نیز حمایت کند؟
این که کودکان شاهد سوگواری بزرگسالان باشند لزوماً چیز بدی نیست. وقتی از مرگ کسی که دوستش داریم غمگین هستیم، در واقع در حال نشان دادن عکس العمل درست در زمان درست هستیم و مهم می باشد که ما الگوی مناسبی برای کودکان باشیم تا با احساس ناراحتی کنار بیایند، حتی اگر بسیار دردناک باشد.
چنانچه احساس اندوه شما بیش از اندازه زیاد است، مهم می باشد که نگذارید کودک تان بترسد. باید راحت باشید و ناراحتی خویش را جلوی فرزندتان نشان دهید، ولی اگر احساس غم و اندوهتان خارج از کنترل است، اهتمام کنید به دور از فرزندان این احساسات را مدیریت کنید یا کمک حرفه ای بگیرید تا آنها از این احساسات شما نترسند یا به آنها منتقل نشود.
وقتی فرزندم در حال سوگواری برای مرگ عزیزی است، چه رفتارهایی قابل انتظار است؟
اصلاً غیرمعمول نیست که کودکان شش تا ۱۱ سال و نوجوانان دوره هایی از ناباوری یا شوک در مقابل از دست دادن کسی که به آنها نزدیک بوده را تجربه کنند، یا حتی لحظاتی فراموش کنند که چه اتفاقی افتاده که این هم دفاعی کاملاً طبیعی و سالم می باشد که ذهن استراحتی کوتاه در مقابل اخبار خیلی دردناک دارد. حالات تدافعی گذرا هستند (می آیند و می روند) و امکان دارد با امواجی از احساسات شدید همراه باشند. در طول زمانی که نوجوانان تلاش می کنند در ذهن خود مرگ کسی که دوستش داشتند را تجزیه و تحلیل کنند، به همدلی و شکیبایی زیاد نیاز دارندد.
کودکان کوچکتر گاهی امکان دارد بهانه گیر و بسیار وابسته شوند یا در بعضی نقاط عطف مراحل رشد خود مبتلا به اختلال شوند (به عنوان مثال در برنامه خواب یا دستشویی رفتن مشکل پیدا کنند). این کودکان تلاش می کنند مرگ کسی که بخش مهمی از زندگی شان بوده را درک کنند و در عین حال با اختلالات خانوادگی ناشی از آن مرگ نیز روبرو هستند. هرچه بیشتر بتوانیم شرایط را در وضعیت ثبات نگه داریم، بیشتر به کودکان کمک می شود تا مسئله را درک کرده و به مرور زمان با عواقب آن کنار بیایند.
من نگران هستم که کودکم گرفتار افسردگی شود. افسردگی چه نشانه هایی دارد؟
از دست دادن و سوگواری هر دو تجربیاتی دردناک هستند. مهم می باشد که بدانید آیا کودک به صورت مناسب واکنش نشان داده است یا وضعیت نگران کننده است. در مورد کودکان در هر سنی و همچنین در مورد بزرگسالان، زمانی باید نگران شد که احساسات دردناک با مکانیسم های مقابله منفی از قبیل نشان ندادن احساسات، گوشه گیری طولانی مدت، سوء مصرف مواد، عدم مراقبت از خود یا رفتارهای غیر عادی مدیریت شوند.
در مورد نگرانی برای موضوعاتی مثل افسردگی، والدین باید توجه نمایند که آیا روحیه فرزندشان روزهای متمادی پایین یا بسیار تحریک پذیر بوده یا خیر. حتی درمورد سوگواری انتظارمان این است که احساس غم بیاید و برود، گاهی اوقات شدید و گاهی فروکش کند. زمانی باید از بروز افسردگی نگران شد که روحیه کودک یا نوجوان همواره خراب است یا مدام بداخلاق است. اگر کودکی به نظر افسرده می رسد، والدین باید از متخصص کودکان، پزشک خانواده یا متخصص سلامت روان کمک بگیرند. با این وجود، درک این نکته مهم می باشد که بدانیم مرحله سوگواری برای از دست دادن کسی که دوستش داریم، به سرعت طی نمی گردد.
شرایط فعلی زندگی در ایام کرونایی اثر بدی روی کودک دارد. در این مورد به او چه بگوییم؟
کودکان کاملاً حق دارند تا از خللی که بیماری کرونا در زندگی روزمره شان به وجود آورده، ناراحت باشند. کودکان این حس از دست دادن را بیشتر از بزرگسالان احساس می کنند، برای اینکه درصد زیادی از زمان کوتاه زندگی شان را دربرگرفته، ولی برای ما بزرگسالان به این شدت نیست، برای اینکه این معضل را با تجربیات خود و طول عمر خود می سنجیم. بعنوان بزرگسال باید به کودکان اجازه دهیم ناراحت باشند و ناراحتی خویش را بروز دهند و با آنها همدلی نماییم، برای اینکه خیلی از مواردی که لغو شده، رویدادهایی بوده که شاید فقط یکبار در زندگی شان دیده اند و حتی اگر ما بعنوان بزرگسال فکر نمی نماییم که چندان مشکل بزرگی باشد، باید درنظر بگیریم که کودکان ماه ها منتظر این رویدادها بوده اند. علاوه بر همدلی و پس از ابراز همدلی، می توانیم به آنها کمک نماییم تا وضعیت را قبول کنند.
برای کودکم دشوار می باشد بفهمد که چرا تمام مدت در خانه هستیم. چگونه به وی توضیح بدهم؟
به کودکان خردسال با اشاره به اوضاع سابق، در مورد وضعیت حال توضیح دهید. خوب است که بگویید: یادت هست که وقتی سرما می خوردی، تو را در خانه نگه می داشتیم و به مدرسه نمی فرستادیم تا بقیه هم مریض نشوند؟ خب حالا هم همچنین هست، ولی این ویروس خطرناک تر از سرماخوردگی است و برای همین ما در خانه می مانیم تا مطمئن شویم که ویروسی نشویم و کسانی هم که ویروسی شده اند در خانه هایشان می مانند تا مطمئن شوند که ویروس شان را به کسی منتقل نمی کنند.
دلتنگی برای دوستان برای همه کودکان در هر سنی دشوار می باشد. درحالی که نوجوانان امکان دارد بهتر درک کنند که چرا هم اکنون نمی توانند با دوستان خود معاشرت کنند، برای بچه های کوچکتر درک این مورد سخت تر است. والدین می توانند بگویند: می دانم که واقعاً دلت می خواهد دوستانت را از نزدیک ببینی، ولی تا آن زمان، دوست داری یک نامه برایش بنویسی؟
به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، در این شرایط عبارت "روتین های جدید" کاملاً مفید می باشد، برای اینکه به ما یادآور می شود که در حال کوشش برای از نوساختن چیزهایی هستیم که قبلاً داشته ایم. الان وقت آن است که خلاق باشیم و الگویی جدید به منظور زندگی مان بسازیم که در آن کودکان زمانی برای تفریح دارند، مراقبت از خود در بالاترین سطح اولویت قرار دارد و در عین حال فرصت هایی برای رشد و آموزش فراهم است و تمامی این کارها در حیطه محدودیت هایی باشد که بیماری کرونا به ما تحمیل کرده است.
منبع: جوان بین
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب