مزیت های شادی های خیابانی هم برای مردم و هم برای جامعه
جوان بین مزیت های شادی های خیابانی؛ هم برای مردم و هم برای جامعه
بر اساس گزارش سالانه 2018سازمان ملل در مورد شادی، از بین 156 كشور به رسمیت شناخته شده دنیا، ایران رتبه 106 را دارد و بعد از كشورهای توسعه یافته اروپایی و امریكای شمالی و حتی كشورهای اسراییل(رتبه 11) و عربستان سعودی(رتبه 33) قرار دارد. معرفهای شاخص شادی شامل سرانه تولید ملی، حمایت اجتماعی، امید به زندگی، سخاوتمندی، احساس فساد دولتی و آزادی انتخاب در زندگی است. با یك نگاه خیلی سطحی به این معرفها می توان دریافت مهمترین متولی شادی بخشی به شهروندان یك كشور، دولت آن كشور است كه در اقتصاد، آموزش، بهداشت، كنترل فساد ساختاری مالی- اداری، نظام تامین اجتماعی، فراهم نمودن فرصتهای برابر شغلی و تحصیلی و مهمتر از همه قدرت انتخاب و آزادی افراد جامعه، یعنی مهمترین عامل توسعه، دخیل است.
متاسفانه نه تنها آمارهای بین المللی بلكه كنشها و اجراهای واقعی ایرانی ها همه نشان از افسردگی آنها دارد و تنها هر از گاهی برخی مناسبتهای مذهبی و ملی چون جشن نیمه شعبان، پیروزی های انتخاباتی و یا ورزشی، موجی از شادمانی و شادمانی های جمعی در میان مردم پدید می آورد كه در مواردی هم به راه افتادن كارونها را به دنبال دارد. با عنایت به ناامیدی و افسردگی عمومی و فراگیری كه جامعه نسبتا جوان ایران را در برگرفته، اینگونه رفتارهای جمعی می تواند كاركردهای مثبت بسیاری هم برای مردم و هم برای دولت داشته باشد. شاید از منظر روانشناسی حركات و رفتارهای مهیج افراد، نوعی تخلیه انرژی قلمداد شود اما در وضعیت فقدان انرژی و ناامیدی كه كشور ما را فراگرفته این اعمال نتیجه عكس دارد و سبب تولید انرژی و نشاط می گردد. فردی كه در شرایط معمولی دائم خویش را زیر ذره بین غم گرفته سایرین(اعم از افراد معمولی و نیروهای انتظامی و قضایی) بی قدرت و خسته می انگارد، به نا گاه احساس قدرت و انتخاب و كنار زدن پرده هنجارها و قانونهای سخت گیرانه می یابد و انرژی مثبت كسب می كند. البته این انرژیها زمانی چند برابر می گردد كه فرد، گروههای دیگر را با خود همراه و یار می بیند. همان زمانی كه افراد در شادمانی های خیابانی و جمعی، برخی هنجارها را می شكنند به جامعه كمك می كنند تا سوپاپهای تنفسی را باز كند و مانع انفجار شوند، حتی اگر زیاده رویهایی صورت گیرد جامعه و دیگر كنشگران اجتماعی با نظارت خود جوش به آن واكنش منفی نشان می دهند و نقاط مسئله دار روابط اجتماعی مشخص تر می گردد. از اینرو بهتر است نیروهای نظامی و قضایی در این چنین مواردی نرمش به خرج دهند تا جامعه كمی لطیف تر گردد.افزون بر تلطیف ونشاط جامعه، همچنانكه مراسمهای سوگواری دسته جمعی نوعی انسجام و وحدت در میان آحاد جامعه پدید می آورد، مراسمهای شادی هم می تواند همین كاركرد مثبت را داشته باشد؛ در جشنهای انتخاباتی افراد احساس قدرت و شعور سیاسی می كنند، در شادمانی های مذهبی چهره نشاط آور دین نمایان می گردد و در شادیهای ورزشی ملی، استانی و یا شهرستانی نوعی همبستگی و امید به بهتر شدن شكل می گیرد.
با این اوصاف چه خوب است به شهروندان فرصت ابراز هیجانات مثبت را داد و مكانهایی خاص به این امر(از اعتراضهای صنفی و مدنی گرفته تا جشنهای مذهبی، ورزشی و ملی نظیر چهارشنبه سوری) اختصاص داد تا هم از آشوب های گسترده ممانعت به عمل آورد و هم به جامعه نشاط و امیدواری تزریق نمود. نه اینكه در حالت آماده باش و تابو وار برخورد كرد و جوانان را مجبور كرد تا به جای چند سوت و دست و هلهله، در محیطهای بسته با تفریحات ناسالم در كنار دود و...در منجلاب اخلاقی گرفتار شوند. بهتر است همانند چند سال پیش اصفهان عمل كرد؛ وقتی كه جشنهای نیمه شعبان و هفته بزرگداشت اصفهان با برنامه ریزی شهرداری و نیروهای داوطلب با زیبایی و نظم برگزار شد و خاطرات شیرینی برای شركت كنندگان رقم زد. متاسفانه مواردی اینچنینی در كشور كمتر دیده می گردد اما هیچگاه برای آغاز دیر نیست و می توان با همت دولت و مردم، حداقل با اعتماد سازی و حمایت اجتماعی و نشاط بخشی جایگاه كشور ایران را در شاخص شادی بهبود بخشید و نرخ آسیبهای اجتماعی چون اعتیاد، طلاق، خودكشی و...را كاهش داد و از هزینه های دولت برای پیشگیری از این دست آسیبها كاست.
*دكترای جامعه شناسی/ عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب