پاشنه این روستا روی سنگ پا می چرخد
ایرنا- سنش که به دبیرستان رسید همه آرزویش این بود در رشته هنر ادامه تحصیل دهد و بازیگر شود اما به خاطر شرایط وارد رشته فنی و حرفه ای شد و حالا بازی روزگار او و هم سن و سال هایش را سنگ تراش کرده است.
به گزارش جوان بین به نقل از خبرگزاری ایرنا، "محمدمهدی" سال جاری وارد نوزدهمین بهار زندگیش شده است، سن و سالش کمتر به نظر می آید و از روزهایی می گوید که قرار بود به شهر برود و در رشته هنر درس بخواند ولی از قضا به رشته فنی رفت.
او که همه امیدش بازیگری بود فکر کرد به آخر خط رسیده ولی گفته بودند که امکان ادامه تحصیل در هنر در دانشگاه برایش میسر است و همین او را در طول سه سال تحصیل متوسطه، به آینده امیدوار کرده بود، اما درسش که به اتمام رسید، او ماند و تیشه ای که باید به سنگ می زد، پیشه ای که در روستایشان موروثی است.
پاییز برای مردم روستای "قزلجه کند" قروه فصل تیشه زنی است، حرفه ای که تا اواسط بهار ادامه دارد، شب نشینی ها و دورهمی های خانوادگی جایی در بین اهالی روستا ندارد، روزهایشان آنقدر سخت و خسته کننده می گذرد که دیگر رمقی برای شب نشینی ندارد.
"محمدمهدی" هم مثل همه جوانان ونوجوانان روستا، تفریحش صدای سنگ و تیشه است، مردم روستا ۲ روز برای جمع آوری سنگ می روند و روزهای بعد همان سنگ را به سنگ پا تبدیل می کنند، سن و سالشان با پینه های دستهایشان همخوانی ندارد، دستهایشان سن شان را بزرگتر نشان می دهد، از کودک ۱۰ ساله تا پیرمرد ۹۰ ساله زندگی خویش را بر روی سنگ پایی بنا کرده اند که مواد اولیه اش از پنج معدن بزرگ اطراف روستایشان تأمین می شود.
روستای سنگ پا
سنگ پا را به نام قزوین می شناسند ولی در غرب ایران یعنی کردستان روستایی وجود دارد که اقتصادش بر پاشنه این سنگ می چرخد.
«قزلجه کند» روستایی در ۳۵ کیلومتری قروه از شهرهای استان کردستان است، روستایی که ۲۴۶ خانوار با بیشتر از یک هزار و ۵۶ نفر جمعیت را در خود جای داده است.
خیلی وقت نیست که ارزش پوکه معدنی در ساختمان سازی مورد توجه قرار گرفته و برای همین مردم این روستا پیش از آن هم کارشان با پوکه می گذشت، گدازه های سرد آتشفشانی که حالا دیگر خبری از دهانه های داغ و مذاب آن نیست، امانتی را در منابع طبیعی این روستا به زمین گذاشته اند که معدن دارانش سهم بیشتری از آن دارند و مردمی که نام روستایشان در زبان محلی (تُرکی) به معنای « روستای طلایی» است، گرد و خاک ماشینهای حمل پوکه و لاشه های آن نصیب شان می شود تا تیشه بر آن بزنند و سنگ پا تولید کنند، محصولی که به غیر از ایران در کشورهای همجوار و حتی کشورهای اروپایی هم خریدار دارد.
سنگ پا نوعی سنگ آذرین است که از سرد شدن گدازه های آتشفشانی شکل می گیرد و به قول آتشفشان شناسان، سنگ پا درواقع از صخره های در حال انفجار آتشفشان ها به دست می آید.
این سنگ ها وقتی به بیرون از دهانه پرت می شوند، حین سرد شدن از خود گازی متصاعد می کنند که سبب سوراخ سوراخ شدن نشان می شود و همین بافت اسفنجی شکل و زبر این سنگ است که سبب شده خاصیت سایش و لایه بردار داشته باشد.
استفاده از سنگ پا به قدمت تاریخ است و در زمان قرون وسطی ابتدا در رم و سپس در خاورمیانه هم مردم از این سنگ در حمام استفاده کردند. البته شکل استفاده کمی متفاوت بود. ابتدا مردم از سنگ پا برای پاک کردن جرم وسایل استفاده می کردند، بعد وارد صنعت و در نهایت وارد دنیای مد و زیبایی شد.
امروز از سنگ پا برای زدودن بافت ها و سلول های مرده و بعنوان یک لایه بردار استفاده می شود.
اینکه چه فوایدی دارد، بماند؛ اینجا نکته مهم سنگ پا این است که معیشت مردم یک روستا حول آن می گذرد.
از آرزوی بازیگری تا حقیقت تیشه زنی
محمدمهدی یکی از صدها نفر اهالی روستاست که روزشان با پوکه شروع می شود و با سنگ پا به شب می رسند.
پدرش ۳۰ سال است که به این کار مشغول می باشد و روزی هشت ساعت تیشه به سنگ می زند و در روز حدود ۱۵۰ عدد سنگ پا تولید می کند و با این مقدار کار روزانه حدود ۱۳۰ هزار تومان درآمد دارد.
محمدمهدی از قول پدرش می گوید: سود سنگ پا را دلال می برد و سود معدن را معدن دار، مردم روستا حتی یک تعاونی ندارند که از حق شان دفاع کند، با این که پوکه برای مصالح عمرانی است ولی راه روستایمان آنقدر چاله و چوله دارد که ماشینهای اهالی بخاطر آن آسیب زیادی دیده است.
او از آینده مبهم کودکانی می گوید که کودک کار هستند و هیچ پشتوانه ای برای فردای خود ندارند، پدارنشان بیمه ندارند و انگار این مشکلات هم مثل سنگ پا، نسل به نسل منتقل می شود.
محمدمهدی از درد دستهایشان می گوید که شب با پماد و ضماد آرامش پیدا می کنند و بامداد فردا باردیگر روز از نو و روزی از نو؛ اگر دستکش به دستشان نکنند مواد معدنی پوکه پوست دستشان را به اصلاح می برد و نازک می کند و آن وقت باید با دست زخمی کار کنند.
زمستانها که هوا سرد و برف و بارانی است، سقفی بالای سرشان نیست تا از آنها محافظت کند و ظهرهای گیج کننده پاییز هم خورشید امانشان نمی دهد و در بهار هم چشمشان هیچ سهمی از زیبایی های فریبنده این فصل ندارد.
او با همه سختیها هنوز امیدوار است و عقیده دارد باید با مشکلات مدارا کرد چون امکان راحت شدن زندگی وجود دارد و برای اثبات حرفش ما را به کارگاهی می برد که یکی از اهالی دایر کرده است.
در طول رسیدن به مسیر کارگاه، چشمم به دیوارهایی است که تکه های بزرگ و سیاه رنگ پوکه سر از دیوارهای کاهگلی درآورده اند و انگار با زبان بی زبانی می گویند که پوکه و مردم این روستا باهم عیاق (دوست) شده اند.
سنگ پای سالمندی و مدرن سازی پیشه گذشتگان
در بین راه مشهدی محمد را هم می بینیم، پیرمردی ۸۰ ساله که نه گوشی برای شنیدن دارد و نه چشمش سوی زیادی دارد، انگشتانه های مخصوصی را تهیه کرده تا تنها از انگشتهایش در مقابل ضربات تیشه محافظت کند.
کارگاهی که محمد مهدی از آن حرف می زد، جایی کنار دیوار یک خانه روستایی است که سقفش را نایلون ضخیم پوشانده است و مردی کنار یک دستگاه با سرو صورت پوشیده مشغول کار است.
آقای عبدی خودش دستگاهی ساخته است که با آن پوکه های زمخت را، جلا می دهد و به جهت اینکه بازراگرمی کند آنها را رنگ می کند.
اینجا دیگر خبری از سیاهی سنگ پا نیست و جشنواره رنگها به راه افتاده است.
صاحب کارگاه از کارش راضی است و امیدوار است همه اهالی بتوانند از این دستگاه دست ساخته او داشته باشند تا هم حجم تولیدشان بالا برود و هم درآمدشان بشتر شود و از همه مهتر دستهایشان اینقدر صدمه نبیند.
او علاوه بر تغییر زنگ سنگ پا، شکل آنرا از آنچه که به صورت مخروطی مرسوم بود، تغییر داده و حالا مکعب و مربع سنگ پا را هم میتوان داشت.
محمدمهدی با دقت دارد دستگاه را برانداز می کند و مبتکر آن هم عقیده دارد که "قزلجه کند" قطب تولید سنگ پای ایران است و اگر این شغل در روستا نیمه صنعتی شود، هم جوانان ماندگار می شوند و هم با برندسازی آن می شود دروازه صادرات را به روی سنگ پا گشود.
با محمدمهدی به سمت محل کارش بر می گردم، به سمت مرکز روستایی که تنها یکی از معادن پوکه آن ۲ سینه کار با ۶۰۰ هکتار محدوده دارد و اهالی عقیده دارند تا ۲۰۰ سال آینده هم می شود از آن پوکه استخراج کرد.
محمدمهدی دستکش هایش را به دست می کند و مشغول کار می شود، او هنوز آرزو دارد بازیگر شود ولی فعلاً دلخوش با بازی زندگی و سنگ پاست.
قروه در ۹۰ کیلومتری شرق سنندج مرکز استان کردستان واقع شده است.
منبع: جوان بین
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب