به گزارش جوان بین به نقل از ایسنا، دكتر افسانه صمدزاده اظهار داشت: خانواده یك واحد اجتماعی كوچك و حساس است و والدین جزو افرادی هستند كه شخصیت فرزندان را شكل می دهند.
وی با اشاره به اینكه نحوه شكل گیری شخصیت كودكان حاصل 3 فرایند جسمانی، شناختی و اجتماعی است، توضیح داد: فرآیند جسمانی را می توان به محیط قبل تولد، حین تولد و بعد از تولد طبقه بندی كرد. پیش از تولد، همان دوران جنینی است، مادری كه آبستن می گردد موظف است در این دوره از كودك محافظت و نگه داری كند و بطور قطع مادری كه گرفتار مواد مخدر است در محیط قبل تولد بر روی جنین تاثیر گذاشته و موقعیت جنین را به خطر انداخته است.
این استاد دانشگاه آزاد واحد تهران مركز ادامه داد: مادران معتادی كه تحت پوشش بهزیستی و یا سازمان های حمایتی هستند در دوران بارداری، زایمان و تولد نوزاد تحت كنترل می باشند چون كه در خیلی از موارد اینگونه مادران در هنگام زایمان به مشكل برخورده اند حتی به تازگی در زایمان مادری كه بسیار تحث تاثیر مواد بود، پزشكان به مشكل برخوردند و مجبور شدند از مواد مخدر برای تسهیل در زایمان استفاده كنند ازاین رو مواد مخدر در فرآیند جسمانی جنین و نوزاد تاثیر به سزایی دارد.
صمدزاده بیان داشت: مورد بعدی فرآیند شناختی نوزاد است كه به بینش، آگاهی و طرحواره هایی كه در ذهن نوزاد شكل گرفته است، برمی گردد. بطور قطع در زمان ورود فرزند به دنیا نخستین طرحواره، طرحواره مكیدن سینه مادر و شیر خوردن می باشد حالا یك مادر معتاد كه هیچ گونه مهارت فرزندپروری ندارد چگونه می تواند این بینش و آگاهی را به فرزندش انتقال دهد زیرا این آگاهی برای دوره قبل تولد است و بطور قطع هرچه سن فرزند بالاتر می رود نیازمند حمایت بیشتر از خانواده به ویژه مادر ست اما متاسفانه تمام این طرحواره ها به صورت ناقص در فرزندان شكل می گیرد.
وی اضافه كرد: به عنوان مثال در طرحواره اعتماد نفس، ما می گوییم كودكی كه اعتماد به نفس خوبی دارد بطور قطع مادری با اعتماد به نفس خوب توانسته این طرحواره را در وجود فرزندش شكل دهد و سطح آگاهی فرزندش را بالا ببرد ولی متاسفانه وقتی مادر این وضعیت را نداشته باشد این طرحواره در فرزند هم شكل نمی گیرد، وقتی هم كه فرزند احساس رضایت از خویش را ندارد، كوتاهی از مادر بوده كه در دوران فرزندپروری این حس خوب را در فرزندش به وجود نیاورده و او را با استفاده از پاداش و تشویق تایید نكرده است.
این روانشناس با تاكید بر اینكه والدین معتاد فاقد صلاحیت اخلاقی برای تربیت فرزند هستند، اظهار داشت: فرزندان این خانواده ها احساس خودكم بینی، لجاجت، افسردگی و اضطراب دارند و در برابر حرف دیگران توانایی "نه" گفتن را ندارند.
صمدزاده عنوان كرد: نادیده گرفتن فرزند در خانواده های گرفتار اعتیاد، فرزند را دچار عواقب بدی می كند و فرزند هیچگونه آموزشی از لحاظ اخلاقی و تربیتی نمی بیند، در این خانواده ها شاهد خشونت های خانگی، جنسی و حتی طلاق یا تعدد زوجات و روابط غیر اخلاقی پدر یا مادر هستیم و فرزند هم هیچگونه محور و معیار اخلاقی را آموزش نمی بیند. در صورتیكه در مهارت های فرزندپروری این جزو اصول است كه پدر و مادر باید برخی مهارت ها را آموزش ببینند تا بر سلامت روانی فرزندشان تاثیر مثبتی داشته باشند.
وی اظهار داشت: لازمه یك خانواده سالم این است كه پدر و مادر از سلامت روحی و روانی فرزندشان آگاهی داشته باشند و بدانند فرزندشان با چه كسانی رفت و آمد و مراوده دارند اما متاسفانه خیلی از كودكانی كه در خانواده های معتاد مجبور به درآمدزایی برای تامین مواد مخدر هستند، ناگزیر با انواع صدمه های اجتماعی روبه رو هستند كه در شكل گیری شخصیت فرزند تاثیر دارد.
این استاد دانشگاه خاطرنشان كرد: در یك خانواده مادر نقش تعیین كننده ای در آرامش خانواده دارد و بطور قطع می تواند فرزندان خوبی را به جامعه تحویل دهد اما مادری كه دچار اعتیاد باشد فاقد تمام ملاك های مادری است و با این شرایط در تربیت فرزند دچار مشكل می گردد.
صمدزاده اظهار نمود: در خانواده های گرفتار اعتیاد، مادر مهارت "نه" گفتن را به فرزند یاد نداده است و معمولا بیشتر این كودكان سكوت می كنند تا والدین خویش را راضی نگه دارند و به این علت به هیچ فردی "نه" نمی گویند بخصوص افرادی كه در حوزه قدرت وجود دارند و متاسفانه كودكانی كه در این خانواده ها بزرگ می شوند هویت واقعی خودشان را از دست می دهند، این كودكان در هر نوع رابطه ای دچار احساس ترس، اضطراب و شكست می شوند و حتی در بزرگسالی به دلیل همین ترس و عدم اعتماد به نفس نمی توانند در رابطه های خود موفق باشند زیرا هیچ طرحواره اعتماد به نفسی به آنها آموزش داده نشده و در ازدواج هایشان هم رفتارهای غیر منتظره و انتخاب های نادرستی دارند.
وی ادامه داد: فرزندان در این خانواده ها یاد می گیرند دائم دروغ بگویند، خیانت و دزدی كنند، آنان جرم های بسیاری را مرتكب می شوند، چون كه معمولا كودكان در خانواده های ناامن بزهكار می شوند و این موارد خطر اعتیاد آنان را در آینده افزایش می دهد.
این روانشناس اظهار داشت: در حوزه اجتماعی می دانیم كه كودك در محیط خوب می تواند سالم رشد كند اما محیط بد عمیق ترین بدبختی و تباهی را برایش وجود می آید، معمولا والدینی كه دچار آلودگی به مواد مخدر هستند و فرزندانشان از هر لحاظ صدمه پذیرتر می شوند مادر معتاد آن خانواده، روان رنجوری و پریشان احوالی را به فرزند منتقل می كند و او را آماده بزهكاری می كند؛ چون كه هیچ تعهدی به آینده و سرنوشت فرزندش ندارد؛ به همین علت ناامیدی، یاس و سرخوردگی در این فرزندان بارز است.
به گزارش روابط عمومی ستاد مبارزه با مواد مخدر، صمدزاده با اشاره به اینكه نوع مخدری كه مادر استفاده می كند هم بسیار مهم است، خاطرنشان كرد: صدمه های هر نوع ماده مخدر با یكدیگر متفاوت است مثلا اگر مادری به سیگار اعتیاد دارد نسبت به مادری كه به حشیش و شیشه و... اعتیاد دارد كاملا متفاوت است زیرا تاثیرگذاری های تك تك این مواد می تواند خصوصیت های خاصی را در فرد به وجود بیاورد به عنوان مثال یكی از مشخصه های مادر معتاد به حشیش تونیك، فراموشی دوره ای و زوال شخصیت است و حتی در مهارت های حركتی هم دچار اختلال می گردد و این مادر دائما در حال تلو تلو خوردن و بیهوشی است و فرزندی هم كه از این مادر به وجود می آید دچار ترس های درونی می شود، پرخشگر می شود، حساسیت های بین فردی او بالا می رود و یا دچار اختلال شخصیت می گردد.
وی در انتها اظهار داشت: نقش تخریبی مادر معتاد از یك پدر معتاد بسیار بیشتر است و به علت اینكه فرزند با مادر مراوده بیشتری دارد، متاسفانه فرزندان در خانواده با مادر معتاد از مراوده دور هستند.