تکرار فرمول های فرسوده، مرگ هیجان در رئالیتی شو های نمایش خانگی
به گزارش جوان بین، «شفرونی» با تاکید بر خنده های تصنعی، شوخی های پیش پاافتاده و حضور مکرر سلبریتی ها، به تقلیدی ضعیف از «جوکر» تبدیل گشته است.
سرویس فرهنگ و هنر مشرق
- پخش «ریلیتی شو» شفرونی برنامه ای با اجرای «نیما شعبان نژاد» و تهیه کنندگی «حسین ربانی غریبی»، محصول «فیلیمو»، از هفته گذشته در شبکه نمایش خانگی شروع شد و شوخی های ساختار شکن «نعیمه نظام دوست» با «جواد خیابانی» در شبکه های اجتماعی به شکل گسترده وایرال و به شدت مورد انتقاد قرار گرفت.
«شفرونی» را می توان ادامه همان خط تولید بطورکامل شناخته شده و همیشگی شبکه نمایش خانگی قلمداد کرد. فرمولی که با تجمیع سلبریتی ها و تولید توسط حلقه ای از تهیه کنندگان سابق صداوسیما، تحت عنوان برنامه های مفرح، با استفاده از چاشنی شوخی های جنسی و رقص هنجارشکن، می کوشد توجه مخاطبان را جلب نماید.
در واقع شبکه نمایش خانگی ادامه فانتزی های برنامه سازانی است که روزگاری در سیما مشغول به امور تهیه و تولید بودند.
بخشی از تولیدکنندگان سابقِ سیما، برای تسهیلِ این مسیرِ مبتذل، به بازوهای نیابتیِ شبکه نمایش خانگی تبدیل گشته اند. به نظر می آید مسیر کسب مجوز برای این قبیل آثار، استفاده از اسامی شناخته شده ای همچون احسان علیخانی، حسین ربانی غریبی، زینب تقوایی و رحمان سیفی آزاد و... است که می توانند مسیر تولیدِ مبتنی بر ساختارشکنی را هموار کنند.
در حالی که گروههای برنامه سازی که از سینما وارد شبکه نمایش خانگی شده اند، به اندازه رقبای سابقاً متصل خود به صداوسیما، علاقه ای به قبح شکنی ندارند.
به نظر می رسد تولیدکنندگان برآمده از صداوسیما که در شبکه نمایش خانگی فعال شده اند، بر این باور تاکید دارند که استفاده از سلبریتی ها در کنار صحنه هایی از رقص، شوخی های جنسی و کنش های سطح پایین، جذابیت هایی عامه پسند خلق می کند و بالاخره، این چرخهٔ خارج از کنترل، به خلق نوع خاصی از «سلبریتی های سمی» می انجامد که عامل تسهیل و توسعهٔ ابتذال هستند.
چرا نعمیه نظام دوست وایرال شد؟
تا قبل از تولید برنامه «جوکر» و حضور نظام دوست، او بازیگری دست چندم در سریال های تلویزیونی و فیلمها به شمار می رفت. اما با حاضرشدن در «جوکر» و حاشیه های مربوط به اسکار، نقشی را اجرا کرد که زنی در تمنای مردان به تصویر می کشید و در فضای مجازی بشدت وایرال شد. در این برنامه، او به علیخانی پالس های عاشقانه می فرستاد و کاراکتری مبتذل ساخت که مورد توجه صفحات زرد اینستاگرامی قرار گرفت. حال در مجموعه «شفرونی» بعنوان اولین شرکت کننده انتخاب شده تا بار دیگر همان نقش را ایفا کند و سبب وایرال شدن برنامه شود.
مجموعه «شفرونی» را کمپانی «قرن جدید» که به احسان علیخانی نزدیک است، ساخته است. تهیه کنندگی این اثر بر عهده حسین ربانی غریبی است که سوابقی همچون همکاری با فرهنگسرای پایداری و تهیه کنندگی برنامه هایی مانند «کودک شو» در صداوسیما را در کارنامه خود دارد.
چرا علیخانی تهیه کننده جایگزین معرفی کرد؟
به نظر می رسد علیخانی که پیشتر با برنامه «جوکر» با انتقادات گسترده ای از جانب رسانه ها - از اصول گرایی مانند «کیهان» و «فارس» تا اصلاح طلبی مانند «شرق» - روبه رو شده بود، این دفعه ترجیح داده است نام خویش را در مقام تهیه کننده «شفرونی» درج نکند؛ بااینکه کمپانی «قرن جدید» به صورت رسمی متعلق به مجری سابق «ماه عسل» است.
حرکات موزون نعمیه نظام دوست در شفرونی
قسمت نخست «شفرونی» نشان داد که سازندگان این برنامه، راهی جز توسل به حاشیه های دم دستی و حیازدایی از راه کاراکتر نعیمه نظام دوست ندارند. تک تکیه گاه قسمت نخست این «ریلیتی شو»، چیزی جز خنده های تصنعی و بی وقفهٔ نظام دوست و حرکات موزون او نیست. حرکاتی که از این بازیگر سر می زند، بیشتر از آنکه بیننده را سرگرم کند، حس شرمندگی و دلزدگی بهمراه دارد.
از سوی دیگر، انتخاب جواد خیابانی برای چنین موقعیتی، دقیقا مشابه دعوت از یک استاد دانشگاه به یک شوی کمدی است؛ تقابلی عجیب که حاصل آن، گفتگویی آکنده از سکوت های آزاردهنده و پاسخ های بی ربط است. خیابانی، هرچقدر هم کوشید خویش را «منعطف» نشان دهد، از همان اول آشکار بود که نه توانایی ورود به این فضای شوخی را دارد و نه علاقه ای به این بازی. نتیجه، یک رقابت بی روح بود که بیشتر از روی ضرورت ادامه یافت.
اما آن چه بیشتر از همه آزاردهنده بود، تقلید ساختگی و عاریتیِ نظام دوست از الگوهای تکراری برنامه هایی مانند «جوکر» بود؛ تقلیدی ناشیانه که بالاخره، به ارایه ی اجرایی سطحی و فاقد هرگونه ظرافت منجر گردید.
تبلیغات و بازرگانی ابتذال را تقویت می کند
اما اصل ماجرا در جای دیگری نهفته است. پشت ظاهر خندان و شوخی های بی مزه، حجم انبوهی از اسپانسرها و تبلیغات بی وقفه پنهان شده که کل برنامه را به یک آگهی بازرگانی کشدار تبدیل میکند. در اینجاست که «شفرونی» نشان داده است نه فقط توانایی سرگرم کردن مخاطب را ندارد، بلکه برای دیده شدن، به ارزان ترین ابزارها - از شوخی های سطحی گرفته تا بازی عمدی با خط قرمزها - متوسل شده است.
اگر کسی هنوز امیدوار است که «شفرونی» بتواند در قامت یک رئالیتی شوی متفاوت ظاهر شود، کافی است چند دقیقه به اجرای نیما شعبان نژاد گوش بسپارد. مجری بیشتر به یک تماشاچی ساکت شباهت دارد تا کسی که سکان هدایت یک برنامه زنده را در دست گرفته باشد. کم حرفی و بی انرژی بودن او، به جای این که فضا را گرم کند، بیشتر به سکوتی سنگین و بی جان منجر گردیده است.
اما مشکل فقط مجری نیست. انتخاب میهمانان هم دقیقا همان نسخه کپی شده و نخ نماست، همان چند چهره تکراری که در شبکه نمایش خانگی از یک برنامه به برنامه دیگر می رود، این دفعه هم باردیگر جواد خیابانی و نعیمه نظام دوست روی صحنه آمدند، انگار مقرر است تا ابد، هر رئالیتی شوی ایرانی با همین ترکیب ساخته نشود. تکراری بودن سلبریتی ها زمینه دیده شدن برنامه ای نظیر «عشق ابدی» را تقویت می کند.
تکرار بیش از حد این سلبریتی ها نه فقط طراوات «رئالیتی شو» را از بین برده، بلکه حتی مخاطب را وادار می کند پیش از آغاز قسمت بعدی حدس بزند چه کسی مقرر است در صحنه ظاهر شود. این پیشبینی پذیری، مرگ هر نوع هیجان است.
در نهایت، آن چه از قسمت اول باقی ماند نه یک رقابت پرهیجان و سرگرم کنند استه، بلکه باز هم همان صحنه مبتذل خنده های بی وقفه و همیشگی نعیمه نظام دوست است به محور اصلی برنامه تبدیل می شود. خنده های این بازیگر بیشتر از آنکه بخندانند، ثابت کردند «شفرونی» درحال حاضر چیزی جز تکرار ملال آور گذشته نیست.
نظام دوست، همان بازیگری است که با حضورش در «اسکار» و «جوکر» جذابیت «رئالیتی شو»ها را به ایرانی تزریق می کرد، حالا بیشتر از هر چیز شبیه یک «ماشین خنده تکراری» شده است. شوخی های جنسی وی در «جوکر» بانوان و حتی مواجهه با احسان علیخانی، زمانی شاید خنده دار بود، اما تکرار مداوم همان شوخی ها در «شفرونی» دیگر نه سرگرم کننده است و نه جذاب؛ بلکه دقیقا همان چیزی است که بیننده از آن بیزار می شود: خستگی مطلق و یک حس ناخوشایند از اغراق و بی حرمتی ظریف به خط قرمزهای اجتماعی.
نعیمه، با خنده های همیشگی و افراطی خود، کوشش کرد جواد خیابانی، بهرنگ علوی و حتی خود علیخانی را به «شوخی های بی ربط» بکشد؛ نتیجه کار یک صحنه پر از سکوت، پاسخ های خشک و تلاش نافرجام برای بامزه جلوه کردن. انگار یک بازیگر حرفه ای رئالیتی شو، یکسره به یک تکه کمدی سطحی بدل شده است، بدون آنکه حتی ذره ای از ظرفیت واقعی طنز استفاده گردد.
در واقع، «شفرونی» ثابت کرد که فرمول های قدیمی، خنده های تکراری و شوخی های جنسی، حتی با حضور یک ستاره محبوب، دیگر مخاطب را نمی خنداند؛ بلکه فقط سبب کلافگی، چشم گردانی و یادآوری یک حقیقت تلخ می شوند سرگرمی واقعی در این برنامه مرده است و به جای آن، یک نمایش فرسایشی از تکرار و اغراق به معرض نمایش گذاشته شده است.
شفرونی با مجموعه انتقادات گسترده ای در فضای مجازی و رسانه های رسمی روبه رو شده است. مجله اینستاگرامی «تی بان» در رابطه با شفرونی نوشت:
گل درشت ترین خاصیت برنامه حجم بالای تبلیغات است و گویی «شفرونی» تولید شده تا شاهد یک آگهی بازرگانی طولانی باشیم. فقط هم یک حامی مالی ندارد و تبلیغ خوراکی ها، وسایل آشپزخانه و... توی چشم مخاطب می روند. همین اتفاق در «جوکر» نیز می افتد ولی آن مسابقه حداقل قدرت سرگم کنندگی دارد. «شفرونی» اما از همان دقایق ابتدایی یک محصول ضعیف و فاقد هرگونه امتیاز مثبت است.
نیما شعبان نژاد، بازیگر و کمدین که محبوب برخی است، در قامت مجری «زور» می زند و شوخی هایش به دل نمی نشیند. نعیمه نظام دوست، بهرنگ علوی و جواد خیابانی میهمانان قسمت اول هستند. ما از بس آنها را همه جا دیدیم، دلزده شدیم؛ شما چطور؟
نظام دوست تلاش دارد دل مردم را شاد کند، این کار اما باید بر مبنای قاعده صورت گیرد تا نتیجه مطلوب بدست آید. رفتار و گفتار وی در «شفرونی» تکرار «اسکار» و «جوکر» بود و سازندگان هم ایده ای نو برای حضور این بازیگر مقابل دوربین نداشتند. بهرنگ علوی که هنرش در برنامه های خانگی رقص است هم نتوانست به جذابیت «شفرونی» کمک نماید. باور کنید مردم با کلاه گیس نمی خندند و ریسه رفتن نمایشیِ تماشاچیان هم حس برخورندگی دارد. هیأت داوران که به کیفیت دستپخت میهمانان رای می دهند، همراهی برانگیز نیستند و کوشش برای جذاب جلوه دادن آنها نتیجه ای عکس داشته است.
اکانت سرویس تلوبیکا، پلتفرم دو قلوی فیلیمو برای کاربران خارج از ایران شعبان نژاد آرزو کرد کسی گرسنه نباشد، این حرف با ریخت و پاش «شفرونی» در تضاد است و توهین به شعور مخاطب بحساب می آید. چون که سیمای برنامه داد می زند برای او و سازندگان و میهمانان و پلت فرم فیلیمو چیزی جز پول اهمیت ندارد. کاش دوستان مدعی کمی فکر کیفیت بودند.
در یکی از سکانس های سریال داریوش «سحر دولتشاهی» مبادرت به انجام حرکات موزون می کرد. این مساله متعلق به دوره ای است که نهاد نظارتی ساترا بسیار تضعیف شده بود. حالا در این برنامه، مشابه همان حرکات موزون تکرار می شود. باتوجه به تسلط ساترا در دوره مدیریت جدید، انتظار می رود نظارت بر محصولات تهیه کنندگان سابق سیما که حالا در شبکه نمایش خانگی فعالیت می نمایند، بیشتر زیر ذره بین قرار گیرد و نسبت به مجوزهای صادر شده در دوره قبل مدیریت ساترا حساسیت بیشتری به خرج داده شود.
به طور خلاصه، در این برنامه، او به علیخانی پالس های عاشقانه می فرستاد و کاراکتری مبتذل ساخت که مورد توجه صفحات زرد اینستاگرامی قرار گرفت. چون که سیمای برنامه داد می زند برای او و سازندگان و مهمانان و پلتفرم فیلیمو چیزی جز پول اهمیت ندارد. این مسئله متعلق به دوره ای است که نهاد نظارتی ساترا بسیار تضعیف شده بود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب