محصولات تراریخته راه نجات بحران كم آبی؟
جوان بین محصولات تراریخته راه نجات بحران كم آبی؟
نیو صدر- گروهی معتقدند كه با وضع كنونی بحران آب در ایران تراریخته شاید یكی چاره های نجات كشاورزی باشد، گروهی دیگر هم می گویند اینگونه مواد برای سلامتی انسان ضرر دارد.
گروه اول عیسی كلانتری و همكاران وی در سازمان محیطزیست هستند، آنها بارها در مصاحبه هایشان توضیح داده اند كه تراریخته هیچ آسیبی برای سلامت انسان ندارد، در خیلی از مناطق جهان از آن استفاده می گردد و از طرفی با عنایت به وضعیت منابع آبی ایران می تواند یكی از طریق های مقابله با بحران آبی كشور باشد.
در همین رابطه كلانتری چندی قبل اظهار داشته بود: در ۱۶میلیون هكتار از اراضی دنیا محصولات تراریخته تولید می گردد. حدود هفت سال پیش تحقیقات جامعی توسط ۷۰ دانشگاه دنیا با اختصاص ۵۰۰میلیون دلار بودجه انجام شد تا در مورد صدمه های احتمالی محصولات تراریخته روی انسان تحقیق كنند. در این تحقیقات گسترده هیچ نتیجه ای دال بر اینكه محصولات دستكاری شده ژنتیكی به سلامت انسان ضرر می رساند، كشف نشد.
گروه دوم بعضی از كارشناسان و مخالفان سازمان محیط زیست هستند، كه توجیه اصلی آنها برای عدم استفاده از تراریخته ها صدمه این مواد به سلامت افراد است.
اما به نظر می آید در خلال سالیان گذشته تحقیقات بسیار زیادی در دنیا انجام شده كه شاید پاسخی به این بحث ها باشد.
تراریخته چه مزایایی دارد؟
تحقیقی كه در اوت سال ۲۰۱۳ در مجله ساینس انتشار یافت، از بیش از ۱۲ خصوصیت مثبت تراریخته نام برد، برای مثال استفاده از برنج تراریخته می تواند نیاز ویتامین افراد زیادی را برطرف كند.
محسن مسگران، استاد دانشكده علوم گیاهی دانشگاه كالیفرنیا در این رابطه به خبرآنلاین می گوید: برای گیاهان تراریخته می توان مزایا بسیار مختلفی برشمرد ازجمله اینكه گیاهان تراریخته مقاوم به حشرات آفت به صورت چشمگیری میزان مصرف حشره كش ها را كاهش داده اند و ازاین رو هم به سلامت محیط زیست كمك كرده اند و هم از هزینه تولید كاسته اند.
او اضافه كرد: گیاهان تراریخته مقاوم به علف كش با رفع نیاز به شخم برای كنترل علف های هرز به گسترش روش های بدون شخم یا شخم كمك زیادی كرده اند و از این طریق باعث بهبود حفاظت خاك و كاهش فرسایش خاك شده اند. در كشت برنج گیاهان تراریخته نیاز به غرقاب برای كنترل علف های هرز را مرتفع ساخته اند و از این طریق از مصرف آب كاسته اند.
از سویی در بعضی مواقع تراریخته می تواند به كاهش مصرف آب در حوزه كشاورزی هم كمك نماید، برای مثال چندی قبل محققان آزمایشگاه ملی اوك ریج آمریكا مجموعه ای از ژن های مقاومت به خشكی در بعضی گیاهان را شناسایی نمودند. این ژن ها گیاهان مقاوم به خشكی را قادر به زنده ماندن در شرایط نیمه خشك می كنند.
در واقع استفاده از اینگونه مواد تراریخته می تواند سبب شود تا برای آبیاری بعضی از محصولات از آب شور استفاده گردد. برای مثال استفاده از اینگونه مواد تراریخته در كلمبیا بین سال های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۵ سبب شده در این كشور در مصرف ۲۰۸.۶ میلیون لیتر آب صرفه جویی شود.
چه ضررهایی دارد؟
از سویی در تحقیق مجله ساینس از برخی صدمه ها و نگرانی هایی كه درباره تراریخته وجود دارد هم نوشته شده است. به صورت كلی این نگرانی ها به دو دسته تقسیم می شوند: صدمه های تراریخته به محیط زیست و صدمه های تراریخته به انسان.
در مورد نتایج زیست محیطی تراریخته برخی مسائل به شكل علمی اثبات شده اند، برای مثال ماده ای بوجود آمده در تراریخته ذرت می تواند منجر به كشته شدن گروهی از پروانه ها شوند. اما هنوز تحقیق علمی به صورت دقیق تاثیر تراریخته را روی سلامت انسان نشان نداده.
مسگران در این رابطه توضیح داد: استفاده از گیاهان تراریخته مقاوم به علف كش هایی مانند گلایفوسیت میزان مصرف این علف كش ها را به شدت افزایش داده است و این منجر بروز مقاومت به علفكش ها در خیلی از علف های هرز شده است، موضوعی كه اكنون به یكی از چالش های بزرگ كشاورزی نوین تبدیل گشته است. همچنین، فرار ژنی یعنی انتقال ناخواسته ژن از گیاه تراریخته به گیاهان خویشاوند یكی از بزرگترین مخاطرات زیست محیطی استفاده از گیاهان تراریخته است و تقریباً برای هر گیاه تراریخته مثال فرار ژنی متناظر با آن وجود دارد.
این استاد دانشگاه كالیفرنیا افزود: عده ای امكان دارد نگران سلامت انسان درنتیجه مصرف گیاهان تراریخته باشند ولی من شخصاً از این نظر نگرانی ندارم چراكه مطالعات فراوانی نشان داده است كه مصرف گیاهان تراریخته برای انسان بی خطر است. به صورت تجربه كشورهای دیگر نشان داده است كه گیاهان تراریخته بعضاً می تواند مشكلات بغرنجی را به همراه آورند كه برای پیشگیری از آن ها ملزومات خاص ازجمله وضع قوانین جدید ضروری ست و ما نباید این تجربه ها را نادیده بگیریم.
بالاخره از تراریخته ها استفاده نماییم یا نه؟
در آخر تحقیق مجله ساینس در پاسخ به این سوال آمده است: «مزایا و معایب محصولات تراریخته باید كنار هم دیده شوند تا محصولی زیست محیطی وغیرخطرناك تولید شوند. از سویی باید تحقیقات بیشتری هم در این رابطه انجام شوند تا گیاهان امن تر تشخیص داده شوند و تصمیم گیری صورت گیرد. البته بسیاری بر این مورد توافق نظر دارند اینكه تراریخته می تواند برای جمعیت جهان غذایی ارزان تولید نماید، آن را به اختراعی خوب تبدیل می كند.» ۴۲۲۳۷
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب