نگرانی مهم زلزله فیروزكوه برای تهران لرزه بزرگتری در راه است؟
جوان بین نگرانی مهم زلزله فیروزكوه برای تهران؛ لرزه بزرگتری در راه است؟
به گزارش جوان بین به نقل از خبر آنلاین، یك قاعده نگران كننده در زلزله شناسی؛ اینكه زلزله های كوچك ممكن است پیش لرزه زلزله بزرگی باشد و لرزه های بزرگ تر در راه می باشد. اتفاقی كه در زلزله سرپل ذهاب هم رخ داد. به این معنا كه ساعت ۹ شب پیش لرزه ای ۴. ۷ ریشتری این منطقه را لرزاند و بعد از آن زلزله بزرگ تر آمد. عمده زلزله شناس ها بعد از یك زلزله بین ۴ ساعت تا یك هفته در حالت آماده باش قرار می گیرند و این فرضیه را بررسی می كنند كه ممكن است زلزله خفیف پیش لرزه زلزله بزرگ باشد.
در همین رابطه، دكتر فریبرز ناطقی الهی، استاد پژوهشگاه زلزله شناسی و بنیانگذار مقاوم سازی و مدیریت بحران در ایران درباره زلزله روز گذشته فیروزكوه به خبرآنلاین می گوید: زلزله فیروزكوه با بزرگای ۴. ۳ ریشتر در نقطه ای كه در روز چهار شهریور ۹۵ زلزله ای با بزرگای ۴. ۶ ریشتری رخ داد و در تهران هم حس شد، ارتباطی با گسل های تهران ندارد، اما می تواند، (نه لزوما) علامت خوبی نباشد؛ همانند ذخیره زیاد انرژی در منطقه! (اینجا بخوانید)
علاوه بر این رییس بخش زلزله مركز تحقیقات راه، مسكن و شهرسازی با تشریح جزئیات زلزله شب گذشته فیروزكوه در سایت وزارت راه و شهرسازی نوشته است: زلزله ۴. ۳ فیروزكوه و زلزله ۵. ۲ ریشتری ملارد دارای این پیام مهم است كه شرق و غرب تهران متحمل تنش های تكتونیكی و رها شدن مكرر انرژی لرزه ای است. با این حال ناطقی الهی در گفت وگو با خبرآنلاین در تشریح این نگرانی می گوید: با عنایت به زلزله های ابتدا و انتهای گسل شمال(مشا) با یك نگاه مهندسی زلزله و نه تنها لرزه شناسی به پهنه لرزه های حوالی تهران بزرگ با كمی بزرگ نمایی از فیروزكوه تا ملارد و اشتهارد فرض كنیم و با عنایت به اینكه هم در ابتدای آن یعنی فیروز كوه و هم در انتهای یعنی ملارد و اشتهارد زلزله های پی به دنبال رخ داده و تهران را به عنوان یك بستر در طول گسل های شمال تهران همانند یك تیر ساختمانی فرض نماییم در ساده ترین فرم ریاضی آن! باید قبول كنیم كه به عبارتی دو طرف زلزله شكل گرفته است. استاد پژوهشگاه زلزله شناسی در ادامه تحلیل خود می گوید: علی رغم دارا نبودن گسل های مشترك در این سه زون و شاید فقط ارتباط نودی از نوع مفهومی و با عنایت به رخداد های لرزه ای مختلف در حوالی تهران شرایط موجود نشانگر علامات زیاد خوبی می تواند(نه لزوما) نباشد. همچین اینجانب بنا به مشورت تلفنی در مورد نظریه فوق با استاد بنام زلزله شناس كشور این امر در خیلی از مناطق دنیا مقدمه وقوع زلزله ای شدید بوده است، نپال 2015، طبس 1978، بم 2003 نمونه هایی از این زلزله هستند. با این حال استاد پژوهشگاه زلزله شناسی اخطار داد؛ دقت بیشتر توسط مسئولان محترم به فعالیت های این منطقه و آمادگی لازم در تهران در ماه های آینده امری منطقی و ضروری می باشد.
شرق و غرب تهران، دچار تنش لرزه ای شده اند از جانب دیگر علی بیت اللهی، رئیس بخش زلزله مركز تحقیقات راه، مسكن و شهرسازی با اشاره به این كه پیش از وقوع زلزله ۴٫۳ در مقیاس امواج درونی زمین فیروزكوه كه ۱۷ و ۲۰ دقیقه ۲۵ دی ماه رخ داد از ساعت ۵: ۳۸ تا حدود ۶ بامداد همان روز سه پیش لرزه خفیف با بزرگی ۳. ۲ و ۱. ۳ و ۱. ۹ در حوالی رومركز این زلزله به وقوع پیوسته است، در پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی نوشت: «بعد از زلزله ۴. ۳ فیروزكوه، زلزله خفیف دیگری با میل به سمت شهر دماوند با بزرگی ۲ در حوزه شهری شهر دماوند در ساعت ۱۷: ۳۸ ( ۱۸ دقیقه پس از زلزله ۴. ۳ فیروزكوه ) رخ داد. زون وقوع زلزله ۴. ۳ فیروزكوه، از نظر لرزه خیزی فعال و در بر دارنده گسله های لرزه زای مختلف است، فاصله رو مركز زلزله از شهر فیروزكوه ۱۰ كیلومتر و در سمت غربی شهر است. همینطور این زلزله در ۵۵ كیلومتری شرق شهر دماوند، ۹۵ كیلومتری حاشیه شرقی شهر تهران و حدود ۱۱۲ كیلومتری از مركز شهر تهران و در شرق آن واقع شده است. در شرق تهران، گره تكتونیكی مهمی وجود دارد كه محل تلاقی گسل های مشا و گسل شمال تهران است. این ناحیه یكی از مهمترین نواحی فعال و لرزه خیز در اطراف شهر تهران است كه سبب شده است رخداد زلزله ها در شرق شهر تهران نسبت به غرب آن به مراتب بیشتر باشد. مراكز جمعیتی لواسان، آبادی ایرا، جوارد، كلگدر و رسانان در محدوده این گره تكتونیكی واقع است كه رومركز زلزله ۴. ۳ فیروزكوه حدود ۸۰ كیلومتری شرقی این ناحیه قرار گرفته است. لرزه خیزی یك ماه گذشته محدوده شرقی و غربی كلان شهر تهران نشان داده است كه هم در زلزله ملارد( زلزله با بزرگی ۵. ۲ مورخ ۲۹ آذر ۱۳۹۶) و هم در زلزله ۴. ۳ فیروزكوه، شرق و غرب شهر تهران دچار تنش لرزه ای بوده اند و اینكه تا چه حد از تنش موجود در این گستره فعال و لرزه خیز رها شده، امری است كه صحبت در مورد آن به علت عدم اندازه گیری های دقیق حركات گسلی با تردید همراه است. در هر حال وقوع زلزله های شرقی و غربی شهر تهران، معرف لرزه خیزی ناحیه و فعال بودن گسله های اطراف است. دو سال پیش در سوم شهریور ۱۳۹۴ در همین ناحیه (به فاصله تقریبی ۶ كیلومتری از روزمركز زلزله ۴. ۳ ) زلزله ای با بزرگی ۴. ۶ هم رخ داده است كه دال بر فعال بودن گسله های منطقه است. پدیده تكتونیكی ممتاز در سوی شمالی و شرقی كلانشهر تهران، گسل طویل و لرزه زای مشاء است، این گسل در حوالی محدود لواسان بزرگ با گسل شمال تهران و در ناحیه فیروزكوه به گسل فیروزكوه متصل می گردد. گسل فیروزكوه، گسلی است با راستای شمال شرق - جنوب غرب و از مجاورت شهر فیروزكوه رد می گردد. شیب این گسل به سمت جنوب شرق است و در بخش غربی آن سنگ های سازند لار، رسوبات پالئوژن و كنگلومرای نئوژن (از سوی جنوب و جنوب شرقی) بر روی رسوبات آبرفتی كواترنر دشت فیروزكوه (در شمال و شمال غربی) رانده شده اند. ساختار تكتونیكی گسل مشاء، مورفوتكتونیك شرق تهران را تحت تاثیر خود قرار داده و گسله های جانبی متعددی را بصورت مورب بر خود در بر گرفته است گسل مشاء دارای سازوكار فشاری با مؤلفه راستالغز راستگرد است. این گسل از گستره قزوین با درازای حدود ۲۱۰ كیلومتر تا شرق استان تهران امتداد دارد. گسلی است اصلی و لرزه زا كه در جهت آن گستره بلند البرز از شمال بر روی گستره چین های كناری البرز در جنوب رانده شده است. حدس زده می گردد كه زمینلرزه ۲۷ مارس ۱۸۳۰ میلادی دماوند - شمیرانات با بزرگی تخمین زده Ms=۷. ۱ و شدت IO = VIII+ در رابطه با گسله مشاء باشد. در رابطه چند سوال پیش می آید؛ آیا زلزله دیشب فیروزكوه با گسل های تهران مرتبط است؟
اگر منظور، گسل ها واقع در حریم شهری تهران باشد، پاسخ منفی است. اما اگر منظور گسل هایی باشند كه تحت فعالیت آنها، شهر تهران امكان صدمه دیدگی دارد، مسلما، بله، مرتبط می باشد. سوی غربی گسل فیروزكوه از حاشیه شرقی شهر تهران، حدود ۳۵ كیلومتر فاصله داد. گسل مشاء هم در دو سوی شمال شرق و شمال غربی كه با گسل شمال تهران مجانب می گردد بین ۲۰ تا ۵۰ كیلومتر از حاشیه شهری تهران، فاصله دارد. ازاین رو بطور قطع فعالیت این گسله ها، فعالیت لرزه ای گسل های در رابطه با شهر تهران هم تلقی می گردد. آیا این زلزله می تواند پیشلرزه ای از یك زلزله بزرگتر باشد؟
با عنایت به گذشت چندین ساعت از زلزله ۴. ۳ فیروزكوه و سكون نسبی لرزه ای حاكم بر شرق تهران، احتمال كمتری وجود دارد كه این زلزله بعنوان پیشلرزه زلزله بزرگتر باشد، هر چند كه واقعا جواب قطعی دادن به چنین پرسشی در حد مقدورات علمی ما نیست. زلزله ۴. ۳ فیروزكوه همراه با زلزله ۵. ۲ مورخه ۲۹ آذرماه در غرب تهران دارای این پیام مهم است كه شرق و غرب تهران متحمل تنش های تكتونیكی و رها شدن مكرر انرژی لرزه ای است و مهمترین گواه لرزه خیزی پهنه تهران است. لازم است كه هشدارها را خیلی جدی بگیریم و بعد از چندی با فروكش كردن تب زلزله، مبحث كاهش ریسك را فراموش نكنیم. معیار قضاوت ما در مورد فراموشی و یا عدم فراموشی مبحث زلزله، مهم بودن و یا نبودن مبحث كاهش خطرپذیری لرزه ای، میزان تخصیص بودجه مسئولان برای كاهش ریسك است. » ۴۲۴۲
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب